کد مطلب:2986 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

علت گرايش بعضي از جوانان به مواد مخدر و الكل چيست ؟

اين گونه پرسش نشانهء پاكي روح و صداقت بيان وصافي قلب و از همه مهم تر عزم و ارادهء والاي شما براي شناخت راه هاي دست يابي به سعادت و خوشبختي و رشد و كمال انساني است . آدمي نمي تواند به آرمان ها و انديشه هاي بلند انساني الهي نائل گردد. مگر اين كه موانع يا عواملي را كه سدّ راه رشد و ترقي اوهستند و شياطين شوم خوشبختي ناميده مي شوند, بشناسد و اين دو را شما در سؤالات خود گنجانده ايد.

اميدواريم با چشماني باز و بصيرتي نافذ و معرفتي ره گشا, با مطالعهء كتب اخلاقي و اسلامي مخصوصاً درزمينهء علوم و معارف قرآني , حقيقت ناب زندگي انساني الهي را بر محور خداشناسي و توحيد يافته و از پيچ وخم هاي زندگي اجتماعي امروز به سلامت به منزل مقصود و هدف آفرينش نائل گردي .

پرسش سوم شما را در دو قسمت پاسخ مي دهيم :

الف ) علل گرايش نوجوانان و جوانان به انحرافات و عبور از مرز اعتدال ;

ب ) در بيان علل گرايش به مشروبات الكلي .

الف ) علل گرايش نوجوانان و جوانان به انحرافات :

1 بيكاري : جوان پر از انرژي و موتور محرّكه و چرخ هاي جامعه است . اگر اين انرژي و محرك در مسيرصحيح براي اعتلاي فرهنگ و تمدّن جامعه و برطرف كردن فقر و نيازهاي اقتصادي و پركردن خلاءهاي گوناگون اجتماعي به كار گرفته نشود, مانند آب جاري حيات بخشي كه راكد بماند, به هرز خواهد رفت و در شوره زارهاو لجنزارهاي شيطان دام گستر فرو خواهد رفت و به جاي زندگي ساز شدن , زندگي اجتماعي در معرض خطرقرار خواهد داد.

علي 7فرمود: (1)

پيامبر اكرم 6در مذمت بيكاري وانسان بيكار فرمود:

دشمن مي دارد>; زيرا نتيجهء بيكاري و نداشتن كار مفيد, غلبهء احساس بيهودگي و بي هدفي بر روان و انديشه ءانسان است كه به تدريج او را به پوچگرايي (نيهيليسم ) در مود نظام هستي سوق مي دهد.

علي 7مي فرمايد: ;(2) زيرا كار علاوه بر اين كه وسيله اي براي تأمين معاش

است , طريقي جهت ايجاد نشاط روحي و از ميان رفتن افسردگي و رخوت و مخصوصاً زدودن احساس بيهودگي و پوچي و بروز بحران هويت است .

مي گويد: .(3)

2 فقر اقتصادي : تا فقر وجود دارد, فساد اختلاقي هست , تا فقر مسدود نگردد, انحطاط فكري و ضعف فرهنگي و عقيدتي و كفر و شرك ريشه كن نمي شود, چه اين كه همسايه ديوار به ديوارند.

علي 7فرمود: .(4) و در حديث ديگر از آن حضرت نقل شده : . (5)

3 فقر علمي و فرهنگي : فقر فرهنگي و جهل و ناداني , انسان را به فساد اخلاقي و اجتماعي , از جمله مواردمخدر و انواع پليدي هاي ديگر مي كشاند. علي 7فرمود:

جهل موجب تباهي آخرت و معاد است >.

گروهي از دانشمندان علم و كلام و اخلاق معتقدند: .(6)

اگر چه اين عقيده را ما به طور دربست و صددرصد نمي پذيريم , امّا شكي نيست كه اين اعتقاد يكي از علل عمده است .

4 ساده انديشي و سطحي نگري : جوانان به خاطر صافي قلبشان و عدم تجربهء كافي در زندگي اجتماعي ,گاهي از ترفند و دام هايي كه شيادان سودجو و منفعت طلب و يا خيانت پيشهء وابسته به استثمارگران اقتصادي و استعمارگران سياسي در مسير زندگي شان گسترده اند, غافلند و طعمهء دام هاي غير انساني آنان مي گردند و اسير و گرفتار مي شوند.

5 انحراف در تنوع طلبي يا بحران هويت : طبيعت نوجوان و جوان , تنوّع و تجدّد طلب و نوگرا است . اين روحيه موجب رشد و تكامل انديشه و علم و تمدّن و فرهنگ مي گردد. از طرفي شخصيت طلبي و استقلال گرايي و ابراز وجود و هويت ريشه در سرشت و فطرت آنان دارد.

اين دو نوع ميل فطري و طبعي بالقوهء دروني , گاهي به علت عدم آگاهي و بصيرت و فقدان تجربهء كافي , به جاي سوق دادن فرد يا جامعه در مسير تكامل و ترقي , آنان را در جادهء پر پيچ و خم , سرگردان و رها مي سازد.

تداوم اين تحيّر و استمرار غفلت , گاهي چنان در تار و پود فرد يا جامعه ريشه مي دواند كه آنان را از هويت انساني خويش در تمامي ابعاد تهي مي سازد. بحران هويت حاصله به جاي استقلال . وابستگي همه جانبه را به تدريج نصيب آنان مي سازد.

رو آوردن جوانان به سيگار و مشروبات الكلي و انواع مواد مخدّر و مُدگرايي و حتي انتخاب اسم هاي خراجي براي اشخاص و اماكن و لباس ها و خيابان ها و جاده ها و تغيير يافتن طرز معاشرت از حالت ملّي ومذهبي , از نمودهاي بارز يا پيدايش انحراف در تنوع طلبي است .

6 خودفريبي : همان گونه كه تكوين و شكل گيري رشد و تكامل جسمي و فكري و علمي و اجتماعي تدريجي است خروج از خط اعتدال و انسانيت نيز دفعي و يكباره نخواهد بود, بلكه از امور ساده و ابتدايي شروع مي شود و قدم به قدم تا مرز يا اعتياد كشيده مي شود. جوان مي پندارد با يك يا چند بارمصروف كردن , معتاد خواهد شد و قدرت ارادهء خويش را از دست نمي دهد.

7 رفاقت و مصاحبت با افراد مبتلا: از جنبهء علمي و عملي ثابت شده انسان از دوست و هم نشين , تحت تأثير قرار مي گيرد. آيات و روايات كثيري مؤيد اين سخن است . رسول اكرم 6فرمود: ; يعني تأثير گذاري افكار و روحيات دوست بر ذهنيات و(7)

روحيات , به اندازه است كه هر كس را مي توان از دوستان او شناخت .

اميرالمؤمنين 7فرمود: .(8)

اگر چه يكي از نيازهاي روحي و عاطفي انسان , داشتن دوست است , اما تنهايي بسي بهتر از دوستي باافراد فاسد و ناباب است .(9)

8 محيط يا اجتماع آلوده : همان گونه كه ـ محل ريختن زباله ها ـ موجب پيدايش ويروس و عمل رشد ميكرب است , محيط و اجتماع فاسد نيز موجب گسترش افكار و عقايد و عملكردهاي فاسد مي گردد.

محيط خانه و مدرسه و دانشگاه و حوزهء علميه و فرهنگ عمومي جامعه و اداره و بيمارستان و مجلس و يارسانه هايي كه رسالت اطلاع رساني جامعه را به عهده دارند, اعم از راديو و تلويزيون و روزنامه ها, اگر در مسيرهجوم ويروس هاي اعتقادي و اخلاقي قرار گيرند و پادزهرهاي مناسب در آن جامعه به موقع توليد نگردد وآفت زدايي انجام نشود, به تدريج فساد به فضا و فرهنگ عمومي جامعه سرايت مي كند و همه را مبتلامي سازد, مگر آن دسته از خواص كه حامل پادزهرهاي دروني قوي هستند.

عوامل ديگري از قبيل تلقين و تقليد و التقاط و تحريف و جوّ زدگي يا عوام زدگي و تحقير شخصيت جوانان , زمينه ساز گرايش به انواع فسادهاي اخلاقي و اجتماعي اند.

ب ) علل گرايش به مشروبات الكلي :

برخي از عوامل كه در گسترش شراب خواري به طور ويژه , تأثير به سزايي دارد, عبارتند از:

1 تقديس شراب به نام عيسي 7 پس از استيلاي فاسدان و ناصالحان بر مصلحان كشورهاي اروپايي وامريكايي , براي اين كه قبح اعمال زشت از جمله شراب خواري و مضرات آن را از انظار عمومي مخفي نگه دارند, به تعميم توليد و مصرف شراب خواري با عنوان پرداختند و اين اقدام شيطاني را به يك پيشواي مقدس ربّاني نسبت دادند. امروزه در كليساها علناً شراب پخش مي كنند و به نام حضرت عيسي 7برّك مي گردانند, در حالي كه در آداب و اصول دين مسيحيت , چنين بدعتي زشت و مضر وجود نداشته و نامعقول است .

پرفسور پل پرن , استاد طب اجتماعي دانشكده پزشكي نانت فرانسه , در نامه اي به يكي از كشيش هاي مسيحي مي نويسد: (10)

در اثر قرن ها تبليغ كليسا, نه تنها شراب مايعي مقدس جلوه داده شد. بلكه حتي انگور كه مادهء اوليه به شمار مي رود. در نظر برخي از فرق هاي مسيحي مقدس گرديد, تا آن جا كه در كشور اسلامي ايران نيز را با آداب و رسوم ظاهراً مذهبي خاص برگزار مي كنند و از جمله اعياد رسمي و جشن هاي مذهبي كليساهاي ارامنه است .

2 سود اقتصادي : امروزه حكومت ها از فروش مشروبات الكلي همانند فروش سيگار سودهاي كلاني مي برند. از طرفي مصالحه و سازش محرمانه بين كمپاني ها و صاحبان صنايع مشروب سازي و محافل مسئول اجتماعي در كشورهاي غربي موجب شده است علي رغم گسترش فسادهاي اخلاقي و بزهكاري هاي اجتماعي و ناهنجاري هاي عصبي , از مضرات و عواقب خطرناك ميگساري ها كم تر سخن بگويند و وجودشراب را در سر سفره هاي خود به عنوان تلقّي و تلقين نمايند.

3 لاقيدي و بي بندوباري و دادن آزادي عمل نامحدود به نوجوانان , قبل از رشد فكري و بلوغ عقليِ كافي ,به تصور يك امتياز و تفوق انساني , سفره را براي سودجويان استثمارگر جهت گسترش فرهنگ ميگساري پهن ترنمود.

4 استعمار سياسي , جهت شكست حرمت و قداست قوانين اسلامي و تضعيف اعتقادات ديني و پايين آوردن ميزان تقيّدات مذهبي , به توسعه شراب خواري به عنوان يك ژست روشنفكري و نشانهء تمدّن وپيشرفت پرداخت تا بدين وسيله جوانان كشورهاي اسلامي را از تحصيلات بالا و انجام فعاليت هاي مفيدعلمي و اجتماعي , به سمت عياشي و خوشگذاراني سوق دهد و انديشه و ارادهء سياسي آنان براي حفظ وحراست از استقلال و ارزش هاي ملي و مذهبي شان را محو و نابود سازد.

جهت حُسن ختام , كلام و مقال را با روايتي از اميرالمؤمنين 7تزيين مي كنيم :



نفس آدمي به مقتضاي طبيعت سركش خويش در صحنه هاي اجتماعي , به مخالفت با فضايل اخلاقي مي پردازد, اما بندهء درستكار الهي كوشش مي كند مسير او را از آرزوهاي ناروا تغيير دهد.

كساني كه افسار نفس سركش خود را رها كنند و در ارضاي تمايلات نادرست , آزادش بگذارند, به تباهي و فساد و هلاكت نفس خويش كمك كرده اند.(11)

(پـاورقي 1.بينش اسلامي سال اول دبيرستان , (نظام جديد), ص 79

(پـاورقي 2.همان , ص 78

(پـاورقي 3.در جستجوي خوشبختي , ص 22 به نقل از هاشم رسولي محلاتي , كيفر گناه .

(پـاورقي 4.حسين نوري , اقتصاد اسلامي , ج 2 ص 58

(پـاورقي 5.همان .

(پـاورقي 6.زين العابدين قرباني , تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي , ص 34

(پـاورقي 7.محسن قرائتي , گناه شناسي , ص 166

(پـاورقي 8.شرح نهج البلاغهء ابن ابي الحديد, ج 2 كلمهء 147

(پـاورقي 9.غررالحكم , ص 695

(پـاورقي 10.صبور اردوبادي , بررسي فرآورده هاي الكل , ص 151 با تلخيص .

(پـاورقي 11.محمد تقي فلسفي , در مكتب اهل بيت :, ص 110